Wszystko o jajach

Jaja od wielu lat zajmują ważne miejsce w diecie człowieka. Z żywieniowego punktu widzenia są bardzo wartościowym produktem spożywczym, ponieważ oprócz walorów smakowych, stanowią źródło wielu składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.

Przede wszystkim, dostarczają białka o najwyższej wartości biologicznej, określanego mianem wzorcowego. Zawiera ono pełny skład aminokwasowy konieczny do syntezy nowych protein. Ponadto dostarcza dobrze strawnych tłuszczów (zarówno nasyconych, jak i jedno- i wielonienasyconych).

W jajach znajdują się również takie cenne składniki, jak:

• cholina (niezbędna do budowy osłonek mielinowych odpowiedzialnych za prawidłowe przesyłanie impulsów nerwowych),
• witamina A (jest antyoksydantem, ale jest też bardzo istotna w procesie widzenia i regeneracji błon śluzowych czy skóry),
• witamina D (jest niezbędna do prawidłowego działania układów: immunologicznego, hormonalnego, nerwowego i mięśniowego),
• luteina i zeaksantyna (antyoksydanty wykazujące ochronne i wspomagające działanie na narząd wzroku), a także żelazo, cynk i fosfor.

W styczniu 2016 roku Instytut Żywności i Żywienia opublikował nową propozycję piramidy żywienia, którą nazwał Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Według najnowszej wersji piramidy grupy produktów ułożone są w kolejności malejącej, czyli im wyższe piętro, tym mniejsza ilość i częstość spożywanych produktów z danej grupy. W tym graficznym opisie jajo znajduje się na przedostatnim piętrze, razem z mięsem, rybami oraz nasionami roślin strączkowych.

Według  profesora Mirosława Jarosza, Dyrektora Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie, żywność znajdująca się na tym piętrze powinna być spożywana w ilości jednej porcji dziennie. Jedna porcja jaj to dwie sztuki.

Przez wiele lat uważano, że jaja powinny być ograniczane w diecie, a to za sprawą rzekomej wysokiej zawartości cholesterolu zwiększającego ryzyko chorób układu krążenia.

Ostatnimi czasy jednak, odchodzi się od tego przekonania, przez co jaja przeżywają swój renesans. Dlaczego? Czy to tylko moda na jaja, zupełnie nieuzasadniona, czy jednak są pewne podstawy naukowe świadczące o słuszności spożycia jaj? Obecne badania sugerują, że ich konsumpcja nie wpływa w istotny sposób na stężenie cholesterolu we krwi.

Co więcej, jaja posiadają wiele innych zalet – są ważnym elementem w procesie odchudzania. To produkty o wysokiej gęstości odżywczej, tzn. oprócz energii dostarczają w dużych ilościach cennych składników odżywczych. Wobec tego, wprowadzenie do diety jaj umożliwia skomponowanie jadłospisu niskoenergetycznego. Jednocześnie dostarczają wartościowych mikro- i makroelementów oraz witamin.

Białko zawarte w jajach hamuje apetyt i daje poczucie sytości, a także zwiększa tzw. termogenezę poposiłkową – produkcję ciepła wywołaną pokarmem. Przyspiesza to metabolizm i wspomaga redukcję masy ciała.

Oczywiście dietę wysokobiałkową, jak każdą inną, należy stosować z umiarem. Przede wszystkim skonsultować ją z lekarzem i dietetykiem, aby optymalnie pokryła zapotrzebowanie organizmu.